در مبحث مناسب‌سازی خانه – چه بزرگ و چه كوچك – باید توجه داشت كه خانه فقط و فقط یك سرپناه نیست بلكه لازم است نیازهای رفتاری ، روانی و اجتماعی ساكنان خود را نیز پاسخگو باشد. به این ترتیب فضاهای اختصاصی هر یك از افراد خانواده باید متناسب با سن و سال ، چگونگی فعالیت ها و روحیه افراد آراسته شود تا علاوه بر كارآمد بودن، نیاز فطری شخص به آرامش و زیبایی را نیز برآورده سازد.
– اتاق كودكان برخلاف اتاق پدر و مادر فقط اتاق خواب و استراحت نیست بلكه محل بازی، انجام تكالیف درسی و به طور خلاصه اتاق زندگی است. این اتاق معمولاً مساحت كمتری نسبت به اتاق پدر و مادر یا سایر بزرگترهای خانواده دارد. كوچك بودن اتاق همراه با خرده ریزهای فراوان كودكان و نیز تمایل فطری بچه‌ها به شادی، تمهیدات ویژه‌ای را برای ساماندهی فضای اتاق آنها می طلبد.
بنابراین برای مناسب سازی اتاق كودكان باید علایق و نكات مورد توجه آنها را شناخت و به آن (حداقل در اتاق خودشان) احترام گذاشت و از نظرات آنها استفاده كرد.
صرف نظر از سلیقه های شخصی، برخی از ویژگی ها میان كودكان مشترك است كه از آنها نیز می توان بهره برد:
– از میان شكل ، جنس و رنگ اشیاء ، كودكان بیش از همه به رنگ توجه دارند و فضاهای رنگی برای آنها جذاب است.
– در طرح های رنگارنگ، طرح هایی با لكه های بزرگ رنگی یا زمینه های رنگی قوی بیش از طرح های ریز نقش و نامفهوم نظر كودكان را جلب می كند.
– رنگ های شاد با شدت بالا مشتمل بر سه رنگ اصلی (زرد ، قرمز ، آبی) و رنگ های مكمل آنها (سبز ، نارنجی ، بنفش) بیش از رنگ های تركیبی مورد توجه كودكان است.
– پس از رنگ ، اشكالی كه از تركیب سه شكل خالص هندسی (مربع ، مثلث و دایره) ایجاد شده باشند بیشتر از شكل واقعی اشیاء جذابیت دارند. فانتزی نمودن اشكال با استفاده از تقسیم آنها به سه شكل ذكر شده موجب شادی كودكان می شود.
– برای استفاده هر چه بهتر از فضای اتاق و نیز جلب رضایت كودكان با توجه به موارد فوق می توان از این توصیه ها بهره گرفت:
– از آنجا كه به طور معمول ارتفاع لباس كودكان كمتر است می توان با توجه به سن و جنس فرزندان تقسیمات بیشتری را در ارتفاع كمدهای دیواری انجام داد و از آنها یا به صورت طبقه و قفسه یا كشو برای قرار دادن خرده ریزهای آنان استفاده كرد. هرچه اتاق خواب كوچكتر باشد نیاز به كمد با طبقه بندی متنوع بیشتر است.
– هنگام انتخاب تخت، بهتر است تخت هایی انتخاب شوند كه دارای كشوهای تحتانی باشند. در صورتی كه تخت كنونی فرزندتان چنین نیست می توان جعبه هایی با ارتفاع كوتاهتر از پایه تخت ساخت (با رنگ آمیزی های متنوع) و از آنها برای خرده ریزهای بچه ها استفاده كرد.
– برای كودكان بالای سه سال ، می توان از تخت هایی با پایه های بلند استفاده كرد؛ این تختخواب ها به ویژه در اتاق های كوچكتر صرفه جویی مناسبی در فضا می كنند. کودکان نیز از زیر این تخت ها استفاده‌های گوناگون می كنند.
– در صورتی كه یك اتاق به طور مشترك متعلق به دو فرزند است بهتر است فضای اتاق به نحوی تقسیم شود كه هر یك از فرزندان بخشی را متعلق به خود بداند.
این كار با استفاده از یك پارتیشن مشبك چوبی به ارتفاع حداكثر یك و نیم متر، قفسه‌های قابل انعطاف اسباب‌بازی ها و یا كتابخانه ی دو سویه امكان پذیر است.
– اگر هر یك از دیوارهای اتاق به یك رنگ درآید فضایی شاد و جذاب، بدون نیاز به تزیینات بسیار فراهم می‌آید. رنگ های زرد و سبز در كنار رنگ سفید دیوارها علاوه بر آنكه باعث جلوه هرچه بیشتر وسایل اتاق می‌شود، با روحیه بالندگی و سرزندگی كودكان نیز متناسب است.
– از یك نوع پارچه طرحدار برای پرده و روتختی و… استفاده كنید. همان طرح پارچه برای آباژور اتاق كودكان و قاب عكس هم می تواند استفاده شود. اگر هنگام تعویض روتختی ، پرده اتاق نیازی به تعویض ندارد از پارچه جدید به عنوان والان پرده استفاده نمایید و یا آن را به صورت نواری پایین پرده بدوزید؛ یا طرح های آن را روی پرده تكه دوزی كنید.
– پارچه‌های ساده رنگی در كنار یكدیگر نسبت به پارچه‌های طرح دار جذاب تر به نظر می رسند.
– در صورتی كه نقش و تصویر خاصی در وسایل اتاق كودك وجود دارد آن نقش یا تصویر فانتزی را در سایر قسمت های اتاق نظیر كمد و روبالشی نیز استفاده كنید.
– رنگ آمیزی مجدد قاب، دستگیره كمدها و قفسه‌های قدیمی با چند رنگ شاد ، راه كم هزینه ای برای ایجاد تنوع در فضای مختص كودكان است.
– بعد از خرید وسایل اتاق كودك با استفاده از هارمونی های تیره – روشن ، رنگ های وسایل در پرده، روتختی و… تركیب و تنوع مجموعه را با استفاده از ذوق خودتان غنی كنید. اگر وسایل خریداری شده رنگ های زنده و شاد ندارند، خودتان رنگ های زرد ، قرمز و سبز و یا سایر رنگ های شاد و غیر زننده را مبنای رنگ آمیزی سایر اجزای اتاق قرار دهید.
– از یك كلاه حصیری به صورت وارونه می توان لوستر فانتزی و جالبی برای اتاق بچه ها درست كرد.
– به جای پرده می توانید از حصیرهای ریزبافت آفتابگیر استفاده كنید و سطح آن را نیز هماهنگ با سایر قسمت های اتاق نقاشی نمایید.
– رنگ كردن كارتن های مقوایی در ابعاد مختلف و یا روكش كردن آنها با كاغذ كادو و نایلون های فانتزی محل های مناسبی را برای خرده ریزهای كودكان فراهم می كند.
– استفاده از رنگ های شاد در دیوارهای اتاق همیشه مطلوب بچه‌هاست؛ شدت رنگ را با نظر كودكان تأمین كنید.
– به جای قفسه‌های چوبی می توانید از قفسه‌های فلزی پیش ساخته رنگی استفاده كنید كه قابل تغییر نیز هستند و یا چند مكعب چوبی را جداگانه بسازید و با رنگ های متنوع روی هم قرار دهید و هرچه می‌خواهید بسازید. این مكعب ها بهتر است از دو طرف خالی باشند.
مهندس فاطمه عارفیان