آب به صورت مایع یا بخار مخرب ترین عنصر فرسایشی اجزای ساختمان نظیر بتن، ملات و سنگ های طبیعی است. اجرای عایق رطوبتی باید بی نقص بوده و عملکرد و مفید بودن بنای ساختمان را در تمام طول عمرش حفظ کند. برای جلوگیری از هر گونه نفوذ آب، سطوح خارجی ساختمان باید از بالا تا پایین با عایق های رطوبتی محافظت شوند. مواد عایق باید جزئی از کل سیستم ساختمان بوده و برای تاثیر کامل به طور یکدست با عناصر ساختمان برهمکنش داشته و از نفوذ آب جلوگیری نماید. اگر یکی از این سیستم ها با شکست مواجه شود و یا به طور کامل با دیگر سیستم های پوششی عمل نکند نفوذ آب اتفاق می افتد.
در سال های اخیر عایق های رطوبتی پایه سیمانی در چندین نوع مختلف توسعه پیدا کرده اند.که بطور کلی می تون آنها را در دو گروه طبقه بندی کرد :
1- عایق رطوبتی پایه سیمانی پلیمری انعطاف پذیر (عایق رطوبتی پرین)
2- عایق رطوبتی پایه سیمانی پلیمری سخت یا انعطاف ناپذیر
که هر یک ممکن است به صورت یک جزئی و یا دو جزئی عرضه شوند.
عایق رطوبتی سخت با افزودن پلیمر آلی، دارای ویژگی عدم نفوذ پذیری در برابر آب می شود. اگرچه این مواد عمر بالایی دارند اما به خاطر سخت بودن نمی توانند با تغییر شکل زیاد سطح زیرکار هماهنگ شوند. اگر جمع شدگی ناشی از خشک شدن و یا انبساط-انقباض دمایی سطح زیرکار منجر به ترک درسطح زیرکار شود، عایق رطوبتی ترک خورده و یا ورقه ورقه می شود. از این رو کاربرد عایق رطوبتی پایه سیمانی سخت به میزان زیادی محدود می شود و نمی توانند بر روی سطوح بزرگ اجرا گردد.
در مقایسه با ایزوگام، به خاطر دوام بهتر و و آلودگی زیست محیطی کمتر در طول تولید و کاربرد عایق رطوبتی پایه سیمانی، این عایق می تواند به طور گسترده ای روی سطوح زیرکار مختلف استفاده شود که در اجرا بسیار راحت می باشد. مطالعات زیادی بر روی این دسته از ترکیبات انجام شده است.
با پیشرفت فرمولاسیون و فرآیند تولید، یک عایق رطوبتی پایه سیمانی با نسبت مشخصی از پلیمر به سیمان و آب به سیمان می تواند تولید شود. ویژگی های این محصول ترکیبی از مزایای عایق رطوبتی سخت و انعطاف پذیری ترکیباتی نظیر لاستیک و پلاستیک است. یک عایق رطوبتی پایه سیمانی انعطاف پذیر با ساختار متراکم تر، عملکرد ضد آب بهتر، دوام عالی و هماهنگ با حرکات سطح زیرکار می تواند به دست آید. انعطاف پذیری یعنی توانایی خم شدن بدون شکستن یا آسیب دیدن. (US 6455615 B2)
در سالهای اخیر عایق های رطوبتی پایه سیمانی پلیمری به دلیل عملکرد فوق العاده و ویژگی های زیست محیطی عالی بیشترین سهم را در بین عایق های رطوبتی استفاده شده در ساختمان به خود اختصاص داده است.
این دسته از ترکیبات به صورت دوغاب استفاده شده و برخلاف عایق های پلی اورتان می تواند بر روی سطوح خیس نیز استفاده شود. عایق های رطوبتی پلی اورتان و دیگر پوشش های رطوبتی بعد از اجرای عایق و قبل از کاشی کاری نیاز به اجرای یک لایه محافظ بر روی عایق دارد که افزایش هزینه های اجرا را در پی خواهد داشت. اما عایق رطوبتی پایه سیمانی از این مزیت برخوردار است که کاشی مستقیما می تواند روی آن نصب شود.
عایق های رطوبتی پایه سیمانی که اغلب استفاده می شود به صورت دو جزئی هستند که هم سبب افزایش زحمت و هزینه حمل شده و هم هزینه انبارش را افزایش می دهد و پودر و جزء مایع باقی مانده به مدت طولانی قابل نگهداری نیستند. به علاوه در عایق کاری های امروزی ساختمان ها که اغلب به صورت ناشیانه انجام می شود، برخی از پیمانکاران به منظور صرفه جویی در مواد، جزء مایع بیشتری را به عایق رطوبتی پایه سیمانی پلیمری اضافه می کنند تا بتواند سطح بیشتری را با مواد کمترعایق کنند، این کار به طور جدی کارایی عایق رطوبتی را از بین برده، مخصوصا احتمال ایجاد نشتی در ساختمان را افزایش می دهد.
برای غلبه بر چنین مشکلاتی، شامل عدم تنظیم دقیق آب، نقص در دوغاب و نقص اجرا، عایق رطوبتی یک جزئی پایه سیمانی پلیمری براساس جدیدترین تکنولوژی طراحی گردیده است. این محصول کارایی عایقی بسیار خوبی دارد، خود عایق رطوبتی به آسانی ترک نمی خورد، با پیوند قوی به سطوح زیرکار مرطوب می چسبد برخلاف عایق های رطوبتی پلی
اورتان، اپوکسی و… هنگام اجرا مواد فرار سمی از خود آزاد نمی کند و استفاده از یک جزء پودری سبب سهولت حمل و نقل، انبارش و اجرای راحت و آسان می شود. به علاوه عایق رطوبتی یک جزئی پایه سیمانی پلیمری می تواند با یک لایه ی رنگی عایق پوشیده شود و اجازه می دهد تا کیفیت محصول اجرا شده را به دقت کنترل نمایید. (CN 102701660B)
در ادامه عایق های رطوبتی پایه سیمانی یک جزئی و دو جزئی به تفصیل شرح داده شده است.
انواع عایق های رطوبتی براساس نوع کاربرد و اجرا:
- Roofing
- Below Grade waterproofing
- Above grade Waterproofing
- Damp Proofing
- Flashing
عایق رطوبتی پایه سیمانی:
عایق های رطوبتی پایه سیمانی بیش از 40 سال به طور موفقیت آمیزی در اروپا برای محافظت بنا و اجزای ساختمان که در معرض رطوبت متناوب یا دائمی، فشار هیدروستاتیک پایین (رطوبت خاک) یا حتی فشار هیدرواستاتیکی بالا بوده اند استفاده می شوند.
عایق های رطوبتی پایه سیمانی برای عایق کردن اتاق های مرطوب و مخازن آب استفاده می شوند و به دلیل مقاومت عالی در برابر فرسایش، برای عایق کردن سطوح خارجی ساختمان نظیر دیوارها نیز استفاده می شوند.
برخی کاربرد های عایق رطوبتی پایه سیمانی به شرح زیر می باشد:
-
- آب بندی و عایق کردن دیوارهای زیر زمین
- مخازن آب
- استخرهای شنا
- دیوار ها و کف در اتاق های مرطوب نظیر توالت، حمام، بالکون و تراس
به علاوه عایق های رطوبتی پایه سیمانی پلیمری انعطاف پذیر، اغلب به عنوان پوشش محافظ برای ساختار بتنی استفاده می شود ( به عنوان مثال محافظت ساختمان های بتنی آرماتوردار در برابر کلرید و دی اکسید کربن آزاد جهت جلوگیری از
خوردگی آرماتورها) یا به عنوان یک لایه محافظ برای نمای خارجی ساختمان برعلیه مواد شیمیایی خورنده نظیر سولفات ها، اسیدها و…به کار می روند.
عایق رطوبتی پایه سیمانی با داشتن ترکیبی از ویژگی سختی سیمان و انعطاف پذیری پلاستیک از مزایای زیر برخوردار است:
- نفوذناپذیری مناسب در برابر آب به صورت دائم
- مقاومت طولانی مدت در برابر فرسایش
- مقاومت عالی در برابر خراش
- توانایی تحمل بار خوب
- نفوذ پذیری بخار آب زیاد در مقایسه با عایق های دیگر ( در نتیجه زمانی که بخار آب به داخل عایق نفوذ می کند متورم نمی شود).
- سهولت استفاده
- غیر سمی بودن
- چسبندگی کامل به سطح، بدون ایجاد درز
- سهولت اجرا بر روی سطوح با اشکال گوناگون
- اجرا بر روی سطوح مرطوب یا خیس
- عدم وابستگی از نظر فیزیکی به دما در مقایسه با ایزوگام
انواع عایق های رطوبتی پایه سیمانی:
الف: عایق رطوبتی پایه سیمانی دو جزئی:
از اواخر سال 1970 در اروپا رایج شد. این عایقها توانایی مقاومت در برابر ترک تا یک میلیمتر را دارا می باشند. انعطاف پذیری آن بعد از اجرا به شرایط محیطی که در معرض آن قرار می گیرد، بستگی دارد. این شرایط توسط آزمون های آزمایشگاهی تعیین می گردد. زمانی که یک عایق رطوبتی انعطاف پذیر در شرایط خشک مخصوصا در دمای بالا ذخیره
و روی سطح زیرکار جاذب اجرا می شود فقط بخش کمی از سیمان قادر به واکنش با آب (هیدراتاسیون) می باشد. بنابراین تاثیر واقعی پلیمر بیشتر از مقدار تئوری بوده و بنابراین کل سیستم بسیار انعطاف پذیر خواهد بود. سپس اگر سیستم در شرایط مرطوب یا خیس قرار گیرد سیمان دوباره هیدراته شده و سیستم استحکام نهایی اش را به دست خواهد آورد. که این امر سبب می شود تغییر طول و انعطاف پذیری کاهش یابد.
بنابراین ویژگی های مکانیکی عایق های رطوبتی پایه سیمانی دو جزئی زمانی قابل مقایسه خواهد بود که سیمان استفاده شده در فرمولاسیون به طور کامل هیدراته شود. این بدین معنی است که عایق های رطوبتی پایه سیمانی زمانی که در آزمایشگاه آزمون می شوند باید شرایط هیدراتاسیون کامل آن ها فراهم شود و سپس از نظر انعطاف پذیری و نفوذ ناپذیری در برابر آب مورد آزمون قرار گیرند.
خیلی مهم است که از معیوب شدن عایق بعد از هیدراتاسیون سیمان، به علت انعطاف پذیری ناکافی جلوگیری کنیم. عایق های رطوبتی انعطاف پذیر، روی سطوحی که در معرض جمع شدگی، استرس و ترک خوردگی قرار دارند و روی سطوحی که به سختی پوشش داده می شوند نظیر بتن هوادار اتوکلاوشده به کار می روند. به علت درصد پلیمر بالای این عایق ها، آن ها در برابر مواد شیمیایی نظیر یون کلر، یون سولفات و کربن دی اکسید و دیگر مواد خورنده مقاوم می باشند.
عایق های رطوبتی سیمانی انعطاف پذیر دو جزئی می تواند به دو شکل به بازار عرضه شود:
-
-
-
- به صورت یک پاکت ملات خشک و یک مایع که قبل از استفاده در محل کار باید با هم مخلوط شوند. این سیستم اغلب برای عایق های رطوبتی دو جزئی انعطاف پذیر استفاده می شود.
- یا به صورت یک جامدی که از قبل با مایع مخلوط شده و به صورت خمیری در آمده است. این خمیر در محل باید با سیمان مخلوط شود تا یک عایق انعطاف پذیر، بسته به کیفیت سیمان، تولید شود.
-
-
ب: عایق رطوبتی پایه سیمانی یک جزئی:
از معایب عایق رطوبتی دو جزئی این است که مخلوط کردن دو جزء به علت دانش و تجربه ناکافی اجرا کنندگان در رابطه با میزان مصرف جزء مایع، همواره با خطا همراه است. خطاهای دیگر ممکن است به طور تصادفی و یا به علت کاهش هزینه ها اتفاق بیفتد. با استفاده از مقدار کمتر جزء مایع ، عایق رطوبتی مقاوم نبوده و توانایی مقاومت در برابر نفوذ آب را نداشته باشد یا یک سیستم با انعطاف پذیری کم ایجاد شود. دلایل دیگر برای عدم استفاده از عایق رطوبتی دو جزئی به جز مشکلات و خطرات حمل آن، هزینه و مشکلات انبارش آن می باشد. (نیاز به فضای اضافی برای نگهداری دارد چرا که می تواند از طریق حمله عوامل میکروبیولوژیکی منجمد یا خراب شود و مشکلات ایمنی مربوط به دور ریختن آن ها) هم چنین صرف وقت بیشتر و کار سخت تر در محل اجرا، هنگام حمل دو جزء سیستم، از دیگر مشکلات آن است.
به دلیل این معایب عایق دو جزئی، امروزه بیشتر از عایق رطوبتی پایه سیمانی یک جزئی استفاده می شود که تنها به صورت یک پاکت ملات خشک عرضه می شود.
انعطاف پذیری و و نفوذ ناپذیری ملات عایق رطوبتی یک جزئی با پلیمرهای پودری امکان پذیر می گردد. به علت استفاده ی مقدار بیشتری از پلیمر در این عایق ها، قیمت این عایق ها بالاتر است که به خاطر یک جزئی بودن، فوایدی نظیر کاهش هزینه ی حمل و نقل و بسته بندی، ایمنی و اطمینان برای مصرف کننده را فراهم آورده، از خطاهای ناشی از مخلوط کردن کاسته شده و بازدهی کار افزایش می یابد که همه این ها افزایش قیمت عایق رطوبتی یک جزئی را جبران می کند.
عایق رطوبتی یک جزئی پایه سیمانی به صورت یک پاکت ملات خشک آماده عرضه می شود که قبل از استفاده، تنها باید با آب مخلوط شود، بعد از مخلوط کردن با آب دوغابی به دست می آید که با ماله، برس و یا تی قابل اجرا بر روی سطوح داخلی نظیر سرویس بهداشتی، اشپزخانه، بالکن و دیگر بخش هایی که با آب در تماس هستند، می باشد.
عایق رطوبتی یک جزئی پایه سیمانی کارایی بسیار خوبی در محیط خشک و مرطوب دارد و پیوند قوی با سطح زیرکار برقرار می کند و این امکان را برای مصرف کننده فراهم می کند تا بتواند هم روی سطح زیرکار خشک و هم مرطوب عایق رطوبتی را اجرا کند. بنابراین محدودیت اجرایی که در هنگام کار با ایزوگام و عایق های شیمیایی وجود دارد از بین می رود.